İLK GOL
54 yaşına girmeye hazırlanan eski adıyla Türkiye 1. Futbol Ligi, son yıllardaki ismiyle Süper Lig tarihinde ilk resmi golü İzmirsporlu Özcan Altuğ attı.
İzmirspor'un, 21 Şubat 1959 tarihinde İzmir'de Beykoz'u 2-1 yendiği maçın 11. dakikasında meşin yuvarlağı rakip filelere gönderen Özcan, böylece lig tarihine de geçmiş oldu.
Lig tarihindeki ilk golü ise bu maçta Beykoz'un kalesini koruyan Sıtkı yedi. Ayrıca bu maçta ilk gol kararını veren hakem de Osman Yeşeren olarak kayıtlara geçti.
Bu arada, lig tarihinde ilk penaltı atışını 15 Mart 1959 tarihinde Fenerbahçe'nin Beykoz'u 2-1 yendiği maçta sarı-lacivertli takımdan Lefter Küçükandonyadis attı.
ŞENOL GÜNEŞ'İN ''GOL ORUCU''
Lig tarihinde en uzun süre gol yememe rekoru Trabzonspor'un efsane kalecisi Şenol Güneş'e ait bulunuyor.
Şenol Güneş, 1978-1979 sezonunda toplam 1112 dakika süreyle kalesinde gol görmeyerek, ulaşılması zor bir rekora imza attı. Güneş, üst üste 12 maç kalesini gole kapattı.
Şenol Güneş'in kalesini koruduğu Trabzonspor 4. haftadaki 1-1'lik Fenerbahçe maçının ardından 17. haftadaki 1-1'lik Adana Demirspor maçına kadar gol yemedi.
BEŞİKTAŞ'IN 48 MAÇ BİLEĞİ BÜKÜLMEDİ
Beşiktaş, lig tarihinde en uzun süre yenilmeyen ekip olarak tarihe damgasını vurdu.
Siyah-beyazlılar, 1990-1991 sezonunun 26. haftasında Ankara'da Gençlerbirliği'ne 2-0 yenildikten sonra, 1991-1992 sezonunu yenilgisiz kapattı.
''Kara Kartallar'' tam 48 hafta sonra, 1992-1993 sezonunun 13. haftasında Galatasaray'a 3-1 yenilerek, muhteşem seriye son vermek zorunda kaldı.
ILIE DATCU, KALEYE DUVAR ÖRDÜ
Lig tarihinde bir sezonu en az golle kapatan takım Fenerbahçe, kaleci ise Ilie Datcu (İlyas Datça) oldu.
Sarı-lacivertliler, 1969-1970 sezonunda 30 maçta kalesinde yalnızca 6 gol görürken, maç başına 0.2 gol yiyen Rumen Datcu da muhteşem bir performans göstererek, Türk futbol tarihine ismini yazdırdı.
BEŞİKTAŞ'TAN MUHTEŞEM SERİ
Lig geçmişinde bir sezonda üst üste en çok maç kazanma rekoru da Beşiktaş'a ait bulunuyor.
Siyah-beyazlılar, 1959-1960 sezonunda 10. ile 22. haftalar arasında üst üste 13 maç kazanırken, bu rekora şimdiye kadar ulaşan takım çıkmadı.
EN GOLCÜ FUTBOLCU HAKAN ŞÜKÜR
Lig tarihinin en çok gol atan futbolcusu Hakan Şükür.
Hakan Şükür, Türkiye'deki lig kariyerinde Sakaryaspor, Bursaspor ve Galatasaray formasıyla toplam 249 gol atarak, lig tarihindeki en golcü futbolcu unvanını 2007-2008 sezonu başında 240 gollü Tanju Çolak'ın elinden aldı.
TANJU ÇOLAK'IN REKORLARI
Türk futbolunun en golcü isimlerinden Tanju Çolak, ligde 2 ayrı rekorun sahibi bulunuyor.
Golcü futbolcu, 1987-1988 sezonunda attığı 39 golle, bir sezonda ligin en fazla gol atan oyuncusu unvanının sahibi.
Tanju ayrıca, bir maçta attığı 6 golle de, bir maçta en fazla gol atan futbolcu oldu. Tanju Çolak, 1992-1993 sezonunda Fenerbahçe'nin İstanbul'da Karşıyaka'yı 7-1 yendiği maçta sarı-lacivertli formayla 6 kez fileleri sarsarken, ayrı bir rekora daha imza attı.
LİGDEN DÜŞMEYENLER
Ligin kuruluşundan bu yana küme düşmeyen sadece 6 takım bulunuyor.
Türk futboluna damga vuran Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor, ligden düşmeyen takımlar olarak tarihteki yerini aldı.
Ayrıca, ligdeki 7. sezonuna çıkacak olan Sivasspor ile 5. sezonda mücadele edecek İstanbul Büyükşehir Belediyespor da henüz bu acıyı tatmadı.
EN ÇOK KÜME DÜŞEN TAKIMLAR
Lig tarihinde en çok küme düşen takım unvanı Karşıyaka ve Samsunspor'a ait bulunuyor.
İzmir'in yeşil-kırmızılı ekibi, 54. sezona girecek lige 16 kez katılırken, tam 6 kez İkinci Lig'e düştü. Samsunspor da 29 kez mücadele ettiği ligden 2005-2006 sezonunda 6. kez düştü. Kırmızı-beyazlı ekip, yeni sezon öncesi tekrar lige döndü.
''DÖRT BÜYÜKLER''İN İLK YENİLGİLERİ
Ligde Fenerbahçe ilk yenilgisini Galatasaray'dan, Galatasaray ise Ankara Demirspor'dan aldı.
Ayrıca Beşiktaş, Beykoz'a, Trabzonspor da Fenerbahçe'ye karşı ilk yenilgiyi tattı.
GALATASARAY'IN DEPLASMAN SALTANATI
Galatasaray, lig tarihinde deplasmanda en uzun süre yenilmeyen takım unvanının sahibi bulunuyor.
Sarı-kırmızılılar, 25 Ocak 1998'de Bursa'da Bursaspor'a 3-2 yenildiği maçın ardından üstü üste 40 deplasman maçında yenilmedi.
1999-2000 sezonunun 33. haftasında İzmir'de Altay'a 1-0 yenilen Galatasaray, 2,5 yıl sonra deplasmanda yitirerek, ayrı bir rekor kırdı.
''CİM BOM''UN 25 MAÇLIK SERİSİ
Galatasaray, lig tarihinde kendi evinde üst üste en çok kazanan takım unvanının da sahibi durumda.
2000-2001 sezonunun 32. haftasında, 13 Mayıs 2001'de Ali Sami Yen Stadı'nda Ankaragücü'ne 2-1 yenilmesinin ardından, 34. haftada Trabzonspor galibiyeti ile seriye başlayan ''Cim Bom'', şampiyon kapattığı 2001-02 sezonunda kendi evindeki tüm maçları kazandı.
Galatasaray, 2002-2003 sezonun 16. haftasında kendi evinde Beşiktaş'a İbrahim Üzülmez'in golüyle 1-0 yenilerek, 25 maçlık galibiyet serisine son verdi.
Beşiktaş ayrıca, bundan bir önceki sezon da Fenerbahçe'ye ait bulunan 24 maçlık iç saha galibiyet serisine yine deplasmanda 2-1 kazanarak son vermişti.
BEŞİKTAŞ'TAN TARİHİ FARK
Ligin 53 yıllık geçmişinde en farklı skorlu galibiyeti Beşiktaş elde etti.
Siyah beyazlılar, 1989-1990 sezonun 6. haftasında, 15 Ekim 1989 tarihinde İstanbul'da Adana Demirspor'u 10-0 yenerek tarihe geçti.
Beşiktaş'ın gollerini atan Ali Gültekin (4), Metin Tekin (3) ve Feyyaz Uçar (3), siyah beyazlıların uzun süre dillerinden düşürmediği besteye konu olmuştu.
EN ÇOK GOL ATILAN MAÇ
Lig geçmişinde şimdiye dek bir maçta en çok 12 gol atıldı.
Fenerbahçe ile Gaziantepspor arasında 1991-1992 sezonunun son haftasında, 16 Mayıs 1992 tarihinde Kadıköy'de yapılan maçı sarı-lacivertliler 8-4 kazanırken, filelere giden toplam 12 gol, bir maçta atılan en fazla gol olarak tarihe geçti.
LİGİ YENİLGİSİZ TAMAMLAYANLAR
Ligi şimdiye kadar sadece 2 takım yenilgisiz kapatabildi.
Galatasaray, 1985-1986 sezonunda 36 maçta yenilgi yüzü görmemesine karşın ligi şampiyon Beşiktaş'ın ardından averajla 2. sırada tamamladı.
Beşiktaş ise 1991-1992 sezonunda 30 maçta yenilgi almadan şampiyonluğa ulaşmayı bildi.
PUANI SİLİNEN İLK TAKIM MERSİN İDMANYURDU
Lig tarihinde puanı silinen ilk takım Mersin İdmanyurdu olarak kayıtlara geçti.
1980-1981 sezonunda Beşiktaş ile oynadığı maçta sahadan çekilen Mersin İdmanyurdu, federasyon tarafından hükmen yenik sayılırken, ayrıca 2 puanı silindi.
GALATASARAY'DAN GOL REKORU
Lig tarihinde bir sezonda atılan toplam gol sayısı bakımından gol rekoru ise Galatasaray'a ait bulunuyor.
Sarı kırmızılı ekip, 1962-1963 sezonunda 2 aşamalı olarak gerçekleştirilen ligde, 42 maçta toplam 105 gol kaydetti.
Öte yandan, Fenerbahçe ise 1988-1989 sezonunda 36 maçta rakip filelere toplam 103 gol attı.
BEŞİKTAŞ ''KIZARDI''
53 yıllık lig tarihinde bir maçta 5 oyuncusu birden kırmızı kart görerek hükmen yenik sayılan tek takım Beşiktaş oldu.
2003-2004 sezonunun 18. haftasında, 25 Ocak 2004 tarihinde BJK İnönü Stadı'nda oynanan Beşiktaş-Samsunspor maçında siyah beyazlı oyunculardan Carlos Antonio Zago, İbrahim Üzülmez, Ahmet Yıldırım, Daniel Gabriel Pancu ve İlhan Mansız, maçın hakemi Cem Papila tarafından kırmızı kartla oyundan atıldı. Hakem Papila, skor 4-1 Samsunspor lehineyken, 85. dakikada gösterdiği son kırmızı kartın ardından kurallar gereği maçı bitirirken, Futbol Federasyonu, skoru hükmen 4-0 olarak tescil etti.
Ayrıca, 2001-2002 sezonunda Fenerbahçe'nin 1-0 kazandığı Galatasaray maçında sarı-kırmızılı takımdan Emre Aşık, Batista, Hasan Şaş ve Bülent Korkmaz, aynı sezonda Antalyaspor'un 4-2 kazandığı Trabzonspor maçında ise bordo-mavili ekipten Metin, Macit, Hasan ve Gökhan, kırmızı kartla oyun dışı kaldı ve takımları maçı 7'şer kişi tamamladı.
''HAT-TRICK'' YAPANLAR
Ligde şimdiye kadar bir sezonda 3 büyük kupayı da kazanan 3 takım bulunuyor.
1967-1968 sezonunda Fenerbahçe, 1976-1977 sezonunda Trabzonspor, 1992-1993 sezonunda da Galatasaray, lig, Türkiye Kupası ve son yıllarda TFF Süper Kupa adıyla düzenlenen Cumhurbaşkanlığı kupalarını müzelerine götürme başarısını gösterdi.
FENERBAHÇE'NİN TARİHİ UNUTKANLIĞI
Fenerbahçe, teknik direktör Mustafa Denizli yönetiminde şampiyonluğa ulaştığı 2000-2001 sezonunun 5. haftasında, 16 Eylül 2000'de tarihsel bir hata yaptı ve yönetmeliklere aykırı olarak 6 yabancı oyuncuyu aynı anda sahaya sürdü.
Fenerbahçe'nin, BJK İnönü Stadı'nda ezeli rakibi Beşiktaş'a sahada 3-0 yenildiği maçın sonucu federasyon kararıyla hükmen 3-0 tescil edildi.
Aynı anda 5 yabancı oyuncunun sahada bulunabildiği söz konusu sezonda sarı- lacivertli takımda, 64. dakikada Elvir Baliç'in yerine Milan Rapaiç'in oyuna girmesiyle, sahaya 6 yabancı futbolcu bulunmuş oldu. Bu durumda, Futbol Federasyonu'nun ''5 artı 1'' kuralını ihlal eden sarı-lacivertliler, federasyon kararıyla 3-0 hükmen mağlup ilan edildi. Fenerbahçe'de, Beşiktaş karşısında 64. dakikadan itibaren sahada Nikola Lazetiç, Kennet Andersson, Haim Revivo, John Moshoeu, Zoran Mirkoviç ve Milan Rapaiç ile yer aldı.
SERGEN YALÇIN'IN REKORU
Türk futbolunun yıldız isimlerinden Sergen Yalçın, ''Dört Büyükler''de oynayan tek futbolcu olarak tarihe geçti.
2007-2008 sezonunda futbol kariyerini noktalayan Sergen, Beşiktaş'ın yanı sıra, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor'da da belirli sürelerde forma giyerek, bu 4 kulüpte de oynayan tek futbolcu unvanını aldı.
TÜMER METİN'İN 100. YIL AŞKI
Türk futbolunun deneyimli futbolcularından Tümer Metin de ilginç bir rekorun sahibi.
Futbol hayatını yurt dışında sürdüren Tümer, Beşiktaş ve Fenerbahçe'de forma giydiği dönemlerde, kulüpleriyle birlikte 100. kuruluş yıllarında lig şampiyonluğu yaşarken, bu onura sahip tek futbolcu olarak tarihe geçti.
Tümer, 2002-2003 sezonunda Beşiktaş, 2006-2007 sezonunda da Fenerbahçe'de şampiyonluk yaşadı.
KURAL HATASI
53 yıllık lig tarihinde şimdiye dek kural hatasından dolayı 3 maç tekrar edildi.
1994-1995 sezonunun 2. haftasında, 21 Ağustos 1994 tarihinde Gaziantep Kamil Ocak Stadı'nda Gaziantepspor ile Denizlispor arasında yapılan ve 1-0 ev sahibi ekibin lehine sonuçlanan maçta Gaziantepspor, kazandığı bir ofsayt atışını rakip sahadan kullandı. Hakem Sebahattin Şahin atışın kullanıldığı yere dikkat etmeyince, oyun devam etti. Televizyonlarda kural ihlalinin gösterilmesi sonucunda, yapılan başvuru sonucunda maç iptal edilerek, kural hatası nedeniyle yeniden oynandı. Gaziantepspor, tekrar maçını da 3-1 kazandı.
2003-2004 sezonunda, 8 Kasım 2003 tarihinde Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadı'nda yapılan ve 1-1 sonuçlanan Fenerbahçe-Çaykur Rizespor maçında hakem Ali Aydın, 86. dakikada 2. sarı kartı gösterdiği Çaykur Rizesporlu futbolcu Gustavo Victoria'ya kırmızı kart göstermediğinden dolayı oluşan kural hatası nedeniyle karşılaşmanın tekrarına karar verildi. 18 Ocak 2004'te yapılan tekrar maçını Fenerbahçe 4-1 kazandı.
2004-2005 sezonunun 19. haftasında ise, 6 Şubat 2004 tarihinde BJK İnönü Stadı'nda yapılan Beşiktaş-Gençlerbirliği maçında bu kez hakem Kuddusi Müftüoğlu kural hatası yaptı. Müftüoğlu, 1-1 biten maçta, Gençlerbirliği'nin serbest vuruştan attığı gol sırasında, önce oyunu başlatmak için ilk düdüğü, daha sonra Beşiktaşlı Tayfur Havutçu'nun barajı ihlal ettiği gerekçesiyle ikinci düdüğü çaldı. Pozisyonun devamında top kaleye gidince üçüncü bir düdük daha çalan Müftüoğlu, kural hatasına neden oldu. 9 Mart'ta tekrarlanan maç 0-0 bitti.
SEYİRCİ REKORU
Lig tarihinde seyirci rekorunun kırıldığı maç, 2003-2004 sezonunda, Galatasaray ile Fenerbahçe arasında 21 Eylül 2003 tarihinde İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadı'ndaki 2-2 sonuçlanan karşılaşma oldu.
Karşılaşmayı 70 bin 125 biletli seyircinin izlediği duyurulurken, eski rekor 62 bin 600 biletli seyirci ile aynı sezon, yine aynı statta oynanan Galatasaray-Diyarbakırspor karşılaşmasında kırılmıştı.
EN ERKEN GOL
53 yıllık geçmişi bulunan lig tarihinin bilinen en erken golünü 2008-09 sezonunda Denizlispor'un Trinidad-Tobagolu futbolcusu Darryl Bevon Roberts attı.
Sezonun 13. haftasında, 29 Kasım 2008 tarihinde Eskişehir'de yapılan ve Eskişehirspor'un 4-3 kazandığı maçın 12. saniyesinde fileleri havalandıran Roberts, ligin bilinen en erken golüne imza koydu.
EN ÇOK PUAN TOPLAYAN ANADOLU TAKIMI
Ligin 53 yıllık geçmişinde, şampiyonluklar yaşayan Fenerbahçe, Galatasaray, Beşiktaş ve Trabzonspor dışında, ligi en çok puanla kapatan Anadolu takımı, 2009-2010 sezonu şampiyonu Bursaspor oldu.
Süper Lig'de 2009-2010 sezonunu 75 puanla zirvede tamamlayan yeşil-beyazlı ekip, aynı zamanda Trabzonspor'un ardından Anadolu'dan çıkan 2. şampiyon oldu.
Bu arada, 2008-2009 sezonunda Sivasspor, 209-2010 sezonunda da Bursaspor, 23'er galibiyetle, ''Dört Büyükler'' dışında sezonu en çok galibiyetle tamamlayan takım unvanını aldılar.
EN GENÇ GOLCÜ
Lig tarihinin bilinen en genç golcüsü, Batuhan Karadeniz.
2007-2008 sezonunda, 25 Ağustos 2007 tarihindeki Gaziantepspor-Beşiktaş maçında fileleri havalandıran Beşiktaşlı Batuhan Karadeniz, 24 Nisan 1991 doğumlu.
Bu maçta takımını son saniyede galibiyete taşıyan golü atan Batuhan, topu filelere gönderdiğinde 16 yaşından 4 ay ve 1 gün almıştı.
EN İYİ SEZON BAŞLANGICI FENERBAHÇE'DEN
Lig tarihinde sezona en iyi başlayan takım unvanı Fenerbahçe'ye ait bulunuyor.
2009-2010 sezonundaki ilk 8 maçını da kazanan sarı-lacivertli ekip, kendisine ait 7 maçlık rekoru geliştirerek, unvanını korudu.
LİDERLİK REKORU FENERBAHEÇ'NİN
Lig tarihinde en fazla hafta liderlik koltuğunda oturan takım Fenerbahçe.
Sarı-lacivertli ekip, 54. sezonuna girmeye hazırlanan ligde geride kalan sezonlarda tam 504 haftayı lider tamamladı.
Fenerbahçe'nin ardından 448 hafta liderlik koltuğunda oturan Galatasaray ikinci, 347 hafta ilk sırada yer alan Beşiktaş ise üçüncü oldu. Trabzonspor ise 200 hafta liderlik koltuğunda oturdu.
BAŞLAMADAN İPTAL EDİLEN MAÇ
Bursaspor ile Beşiktaş arasında geride kalan sezonda oynanması gereken maç, saha dışında yaşanan olaylar deneniyle, Süper Lig'de ''başlamadan iptal edilen maç'' olarak tarihe geçti.
Bursasporlu taraftarların çıkardığı olaylar nedeniyle Futbol Federasyonu Beşiktaş'ı hükmen galip ilan ederken, yeşil-beyazlı kulübe ağır cezalar verdi, ancak bu cezalar daha sonra şartlı olarak hafifleştirildi.
FENERBAHÇE'DEN MUHTEŞEM 2. YARI PERFORMANSI
Son şampiyon Fenerbahçe, bu unvanına sezonun ikinci yarısındaki muhteşem performansıyla ulaştı.
Ligin ikinci yarısında oynadığı 17 maçın 16'sını kazanan, 1'inde berabere kalan ve hiç yenilmeyen, sadece 2 puan yitiren sarı-lacivertli ekip, en iyi devre performansı gösteren ekip olarak kayıtlara geçti.
DEPLASMANDA GALİBİYET REKORU
Ezeli rakipler Fenerbahçe ile Galatasaray, ligde deplasmanda üst üste kazanma rekorunun ortak sahibi oldu.
Galatasaray, 2002-2003 sezonunda 15 ile 30. haftalar arasında, Fenerbahçe ise geride kalan 2010-2011 sezonunda 18 ile 34. haftalar arasında üst üste 9 dış saha maçından galibiyetle dönerek, bu unvanı yakaladılar.
GALATASARAY TARAFTARI DESİBEL REKORU KIRDI
Süper Lig'de Galatasaray ile Fenerbahçe arasında geçen sezon Türk Telekom Arena'da yapılan derbide sarı-kırmızılı taraftarlar ''Bir spor stadyumunda tezahüratla ulaşılan en yüksek ses rekoru''nu kırdı.
Guinness World Records tarafından Türkiye'ye gönderilen hakem heyeti, statta resmi ölçüm yaptı. Maçta ilk yarının bitiminin ardından yapılan dahili anonsla 131.76 desibel ile yeni rekor kırıldığı açıklandı.
Guinness World Records'un resmi kayıtlarına göre, bundan önce ''Bir spor stadyumunda tezahürat ile ulaşılan en yüksek ses rekoru''nun 1 Ekim 2000 tarihinde ABD'nin Colarado eyaletindeki Denver Mile High Stadyumu'nda gerçekleştiği, Denver Broncos ile New England Patroits arasında yapılan ulusal futbol ligi maçında 128.7 desibele ulaşıldığı kaydedilmişti.
''CİM BOM''DAN YENİLGİ REKORU
Lig tarihindeki en kötü performanslarından birini geride kalan 2010-2011 sezonunda sergileyen Galatasaray, ''Üç Büyükler'' içinde bir sezonda en fazla yenilen takım unvanını Fenerbahçe'den devraldı.
Geride kalan sezonda tam 16 kez sahadan mağlup ayrılan Galatasaray, Fenerbahçe'nin 1987-88 sezonundaki 13 maçlık kötü rekorunun yeni sahibi oldu.
Çetin Arslancan / A.A.
