ÖZEL: SÜLEYMAN TETİK
Son yıllarda kuzey ülkeleri Futbol dünyasında önemli izler bıraktı. Bunun en dikkat çekici örneklerinden biri İzlanda'nın EURO 2016'daki tarihi başarısıydı. Norveç; Erling Haaland ve Martin Odegaard gibi yıldızların etrafında yeni bir jenerasyon yakalarken Danimarka ise çıtayı biraz daha yükseğe çekti ve 1992'de evine götürdüğü kupada finale bir adım kala tartışmalı bir penaltı golüyle bileti İngilizlere kaptırdı.
EURO 2020'nin dikkat çeken ülkelerinden biri de Finlandiya'ydı. Yunanistan ve Bosna Hersek'in de yer aldığı eleme grubunu İtalya'nın arkasında ikinci bitiren takım EURO 2020'ye katılma başarısı gösterdi. Bu Finlandiya için bir ilk anlamına geliyordu.
Finlandiya halkı Avrupa Şampiyonası'ndaki ilk maçı dört gözle beklerken yaşanan üzücü bir olay dünyanın dört bir yanını sarstı. Danimarka'nın yıldızı Christian Eriksen aniden yere yığıldı ve ölümden döndü. Eriksen'in hayatta olup olmadığı konusunda net bir bilgi yoktu. Ancak uzun bekleyişin ardından bir foto muhabirin aldığı tarihi görüntü yüreklere su serpti.
Danimarkalı futbolcuların sahada sergilediği soğukkanlı ve duyarlı tutum büyük saygı görse de maçın kalanı aynı atmosferde geçmedi. Şokun etkisiyle süren oyunda, Finlandiya bir ilke daha imza attı. Birkaç gün önce Galatasaray'a attığı iki golle Süper Lig'de adını yankılatan Joel Pohjanpalo, o gün attığı golle ülkesinin tarihine adını yazdırdı. Finlandiya ilk kez katıldığı şampiyonada ilk gol sevincini yaşamış, maçın sonunda da ilk galibiyetini elde etmişti.
Turnuvanın kalanı Finlandiya için ilk maç kadar iyi geçmedi. Her ne kadar mücadele gücüyle ön plana çıksalar da önce Rusya'ya 1-0 kaybettiler, ardından Belçika'ya 2-0 mağlup oldular. Yine de aldıkları bir galibiyet onları üçüncü sıraya taşıdı ancak en iyi üçüncü kontenjanıyla gruptan çıkmayı bir gol farkla kaçırdılar.
EURO 2020, Finlandiya için anlamlı ve özel bir deneyim oldu. Eriksen'in ölümden döndüğü kritik anların dışında Huuhkajat turnuvada iyi izler bıraktı ve ülkesine döndü.
Peki tarihinde ilkleri başaran küçük ama bir o kadar da eğitim ve gelişmişlik seviyesiyle örnek teşkil eden bu ülkede futbola bakış açısı nasıl? Aslında bu durum diğer kuzey ülkelerine oranla Finlandiya'da biraz daha farklı. Elbette ülkede futbola ilgi var ancak futboldan daha büyük ekonomiye sahip bir başka spor daha var. Özellikle futbolda kulüp bazında Avrupa'da rekabet edebilecek bir seviyede henüz değiller. Ancak milli takım bazında Finlandiya bugünlerde ise 2022 Dünya Kupası'na katılmak için savaşıyor.
Hemen hemen her alanda örnek bir ülke silüeti gösteren Finlandiya'nın Futbol kültürünü Finlerden daha iyi tanımlayacak kimse yok. Üniversitede yaklaşık yarım yıl aynı evi paylaştığım, birlikte uzun uzun Türk-Fin kültürünü harmanladığımız Tero Lahtinen ile Finlandiya futbolunu konuştuk. Tero hiçbir zaman futbola ilgi duyan biri değildi. Bunu da zaman zaman ülkesindeki futbola bakış açısıyla tanımlıyordu. Hatta futbol konuşmayı rica ettiğimde, konuya tam hakim olmadığı için kendisiyle birlikte bir başka arkadaşının da bulunmasının faydalı olacağını söyledi. Jere, Tero'nun uzun yıllardır çok yakın arkadaşı. Futbola olan ilgisi klasik bir Türk gencinden farklı değil. Türk futbolunu da çok yakından tanıyor ve takip ediyor. Hatta bir dönem ciddi bir futbol geçmişine sahipmiş ancak kalıcı sakatlığı devam etmesine el vermemiş. Bu iki yakın arkadaşın bakış açısı bile Finlandiya halkının futbola olan farklı tutumlarını gözler önüne seriyor.
Finlandiya'da EURO 2020 ile ilgili tepkiler nasıldı? İnsanlar bu başarıyla ilgili neler düşündüler, ilgi gösterdiler mi?
Jere: Finlandiya halkı onlarca yıllık bekleyişin ardından Avrupa Şampiyonası için oldukça mutlu ve heyecanlıydı. Hatta turnuvaya katılmayı garantiledikten sonra birçok kutlama da yapıldı. Şampiyonayı beklerken bu heyecan çok da azalmadı.
Tero: Haberleri medyadan duydum. Açıkçası çok da tepki vermedim. Ama Finlandiya'nın ne durumda olduğunu görmek için takip edip birkaç maçı da izledim.
Jere: Finlandiya'da uluslararası futbol turnuvalarına ilgi vardı. Tabii orada olduğumuz için ilgi daha da arttı. Ne yazık ki corona virüs nedeniyle seyahat kısıtlamaları gibi çeşitli nedenlerle orada olmak çok mümkün değildi. Bu yüzden çok sayıda taraftar bunu yerinde takip edemedi.
Ülkede futbola genel bakış açısı nasıl? En popüler spor futbol mu?
Tero: Mesela eskiden futbolla hiç ilgilenmiyordum ama şimdi ilgileniyorum. Ayrıca iş yerinde futbol hakkında eskiye göre daha çok sohbet ediyoruz. EURO 2020'nin Finlandiya'da futbolun popülaritesini artırdığı kesin.
Jere: Hobi olarak takım sporu yapan kişileri düşünürsek futbol oynayanların sayısı daha fazla. Ancak buz hokeyi çok daha fazla izleyiciye sahip ve ekonomisi daha büyük. Buz hokeyindeki para akışı, futbolun çok önünde. Son yıllardaki başarılar nedeniyle futbol ve futsala olan ilgi artmaya başladı.
Tero: Birçok buz hokeyi maçına gittim ama hiç futbol maçına gitmedim. Ayrıca yerel ve küresel maçlarda buz hokeyi etrafındaki ilgiyi gerçekten hissedebiliyorum ama futbol söz konusu olduğunda bunu zar zor fark ediyorum. Tabii ki EURO 2020 bir istisna. Finlandiya'da isteseniz de istemeseniz de bız hokeyinin bir parçasısınız. Tıpkı Türkiye'de futbolda olduğu gibi. Kadıköy'de bir maç günü bir içecek sipariş ettim ve öylece oturdum. Herkesin bana baktığını hatırlıyorum. Bir an yanlış bir şey yaptığımı düşündüm.
EURO 2020'de beklenti neydi? Finlandiya'da hangi futbolcular ön planda?
Jere: Dürüst olmak gerekirse hiçbir beklentimiz yoktu ama elbette takıma sonuna kadar destek verdik. Aldığımız üç puan çok büyük bir başarı. Takımın en değerli oyuncuları kaleci Lukas Hradecky ve Teemu Pukki. Ancak aynı zamanda gözüm Glen Kamara ve Joel Pohjanpalo'daydı. Tabii en önemlisi Finlandiya'nın takım olarak iyi oynamasıydı.
Tero: İsmini hatırladığım tek futbolcu Teemu Pukki. Sanırım bu onun iyi olduğu anlamına geliyor. (Gülerek)
Jere ayrıca Türk futboluyla Fin futbolu arasındaki farklara dikkat çekiyor ve yine de Finlandiya'nın bir müsabakada Türkiye'ye karşı direnç gösterebileceğine inanıyor: "90'ların sonunda Jari Litmanen liderliğindeki Finlandiya, Türkiye'nin seviyesine yakındı ancak bugünlerde Türkiye çok net bir şekilde daha iyi seviyede. Ancak buna rağmen Finlandiya'nın takım olarak bir maçta Türkiye'ye meydan okuyabileceğine inanıyorum"
Futbolun en popüler spor olmadığı nadir ülkelerden biri Finlandiya. Ancak gelen tarihi Avrupa Şampiyonası başarısından sonra orada da bakış açısı ve ilgi farklı bir yöne doğru ilerlemeye başladı. Belki de EURO 2020'nin ardından gelecek bir Dünya Kupası bileti, Finler için futbolu buz hokeyinden daha ilgi çekici hale getirebilir. Yine de hiç kolay değil...