Rusya'da özellikle Vladimir Putin'in devlet başkanlığına gelişinin ardından yıldızı parlayan oligarklardan Roman Abramovich için yeni iddialar ortaya atıldıl. İngiliz devlet televizyonu BBC'de yayınlanan bir programda, Abramovich'in iki petrol şirketini satın alırken illegal yollara başvurulduğu öne sürüldü.
Programda şu ifadeler kullanıldı:
İngiltere, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le bağlantısı nedeniyle geçen hafta Roman Abramovich'in ülkedeki varlıklarını dondurdu.
Roman Abramovich'in yolsuzluklarında yeni kanıtlar ortaya çıktı. Roman Abramovich, 1995'teki hileli açık artırmayla Rusya Hükümeti'nden petrol şirketi Sibneft sayesinde milyarlarca dolar kazandı. Abramovich, Sibneft'i açık artırmada 250 milyon Dolar'a satın aldı, ancak 2005'te Rusya Hükümetine 13 milyar Dolar'a geri sattı.
Chelsea Futbol Kulübü yöneticiliğinden de yasak getirilen Abramovich, eski ortağı Boris Berezovsky'nin başvurusu üzerine Londra'da yargılanmış, 2012'de de Sibneft konusundaki anlaşmazlıkların ortadan kaldırmak için yolsuzlukları kabul etmişti. Abramovich, Berezovsky'nin suçlamalarından beraat etmesine karşın, Sibneft'teki açık artırmayı lehine çevirmek için Kremlin'deki bir yetkiliye verilmek üzere Berezovsky'ye 10 milyon Euro komisyon verildiğini mahkemede itiraf etmişti.
BELGE RUSYA'DAN KAÇIRILDI
Şimdi de Rusya'dan kaçırıldığı düşünülen bir belge ortaya çıktı. Abramovic için Rusya'da tuttulan bir dosyadan gizlice kopyalananan ve BBC'ye verilen belge gizli bir kaynaktan gönderildi. BBC belgeyi doğrulamadı, ancak Rusya'daki diğer kaynaklardan yapılan kontroller 5 sayfalık dökümanın çoğunu destekledi. Belgeye göre Sibneft anlaşmasında Rus Hükümeti, 2 milyar 700 milyon Dolar yanıltıldı. Araştırma 1997 Rusya Parlamentosu tarafıondan da desteklendi. Belgeye göre Rus otoriteleri Abramovich'in yolsuzluktan tutuklanmasını istedi.
Eski başsavcı Yuri Skuratov, programda anlaşmayla ilgili verdiği demeçte, gizli dosyayla ilgili konuşmadı; ancak Sibneft anlaşmasıyla ilgili bazı detayları doğruladı. Skuratov, Abramovich ve Berezovsky'nin hükümeti kandırarak şirketi gerçek değerinin altında bir paraya alması için bir suç şeması oluşturulduğunu kaydederken; Abramovich'in, eski Rusya Başkanı Boris Yeltsin tarafından da korunduğunu açıkladı.
Skuratov'un, Abramovich aleyhine hazırlanan suç dosyası Kremlin'e gönderildi ancak Yeltsin tarafından soruşturma durduruldu. Skuratov ise görevden alındı. Skuratov, 1999'da hakkındaki seks kaseti nedeniyle görevden uzaklaştırıldı. Skuratov, bunun kendini ve soruşturmayı itibarsızlaştırmak için yapıldığını söyledi.
BAŞKA BİR PETROL ŞİRKETİNİN AÇIK ARTIRMASI VE YİNE SORU İŞARETLERİ
Vladimir Putin'in 2000'de Rusya devlet başkanlığı görevine gelmesinin ardından Abramovich, Kremlin'le ilişkilerini sürdürdü. . İki yıl sonra yapılan bir başka Rusya Petrol Şirketi Slavneft'in açık artırmasında da hile yapıldı. Abramovich, bir başka şirketle ortaklık kurdu ve Slavneft'i almak istedi. Ancak bu kez Çinli bir rakip vardı. Çinli rakibin kazanması Kremlin'den Rusya Parlamentosu'na kadar bir çok kişinin gücünü kaybetmesi demekti. Slavneft'in iki katı teklif vermek isteyen Çinli firmanın bir yetkilisi açık artırmadan bir gün önce kaçırıldı. Yetkili, şirketin açık artırmadan çekildiğini açıklamasının ardından serbest bırakıldı.
Vladimir Milov, Slavneft'in satışı sırasında Rusya Enerji Bakanı yardımcısıydı. Milov, kaçırılmayla ilgili bir yorum yapmadı; ancak güçlü politik figürlerin Abramovich'in ortaklığının bu açık artırmayı kazanmasına daha önce karar verdiğini söyledi. "Söylediğim gibi, Çinliler geldiler ve daha yüksek bir rakam verdiler" diyen Milov, "Farketmez, kapa çeneni ve bu seni ilgilendirmez. Karar verildi. Slavnef, anlaşılan rakama Abramovich'e gitti. Çinliler bir şerkilde saf dışı bırakılacak dediler" ifadesini kullandı.
'Abramovich kaçırılmadan haberdardı' veya 'sorumluydu' diye programda bir ifade kullanılmadı; ancak Rus oligarkın avukatları BBC'ye kaçırılma olayıyla ilgili olarak "Tamammen asılsız" açıklamasını yaptı.
OLİGARK NE DEMEK? KİME DENİR?
Oligark, oligarşik düzendeki yöneticilere ve oligarşiyi destekleyenlere verilen isimr. Günümüzde oligark dendiği zaman Rusya'daki büyük şirketlerin sahipleri olan isimler kastediliyor.
Rusya’daki oligarkların önemli bir bölümü finansal varlıklarını 1990'larda, dönemin devlet başkanı Boris Yeltsin'in idaresinde gerçekleşen ve devlet varlıklarının özel sektöre kaotik ve yolsuzluklarla dolu bir süreçte devredildiği sırada elde etti. Oligark sözcüğü günümüzde 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından öne çıkan, aşırı varlıklı bir grup Rus vatandaşını tanımlamak için kullanılıyor.
Bir oligark, akrabalık, din, ekonomik statü, prestij ve hatta diliyle toplumun geri kalan kısmından ayrılan yönetici sınıfın üyesi olabilmektedir.
Rusya'daki büyük firmaların başında bulunan isimler olan oligarklar için ultra zengin kişiler de denilebilir. Chelsea Futbol Kulübü'nün sahibi Roman Abramoviç dünyanın en tanınan Rus oligarklarından biri. Çok bilinen bir başka oligark da eski KGB subayı ve bankacı Aleksander Lebedev.
PUTİN'İN OLİGARK AÇIKLAMASI
Putin, Yeltsin'in ardından devlet başkanlığına geçtikten sonra oligarkların üzerine gitmeye başladı. Aynı zamanda siyasi açıdan kendisiyle aynı çizgide duranlar daha da başarılı oldu. Putin'in çizgisini reddeden bankacı Boris Berezovsky gibi kimi oligarklar ise ülkeden kaçmak zorunda kaldı. Bir dönem Rusya'nın en zengin insanı olduğu düşünülen Mihail Hodorkovski şimdi İngiltere'nin başkenti Londra'da yaşıyor. Putin 2019'da Financial Times'a, "Bizde artık oligark yok" ifadesini kullanmıştı.
