Altyapının Türk futbolunda ne kadar sihirli bir kelime olduğunu bilmeyen kalmadı. Biz de yazmıştık. Öyle ki, kulüp yöneticilerinin mazbatalarını almadan kurdukları ilk cümle “Alt yapı çok önemli” iken, sonrasında unuttukları ilk cümle de o olur.
Hemen asıp kesmeyelim. Aslında içinde bulunduğumuz futbol kültürüne baktığımızda her şeyin bir sebebi olduğunu görebiliriz. En başta, belirli süreyle göreve gelen yönetim kurullarının ilk konsantrasyonları doğal olarak uzun dönemli bir yatırım olan altyapılar olamıyor. Kendilerinden en önce beklenenin sportif başarı olduğunu bilerek göreve geliyorlar. Diğer yandan teknik direktörlerin olası bir başarısızlıkta feda edilecek ilk kişi olmaları artık genlerine işlemiş bir durum. Taraftarsa “Takım hem başarılı olsun, hem altyapıdan yetenekli gençler gelsin” diye başlayarak, ‘hem… hem de’ bağlacının arasını uzatıyor da uzatıyor…
Bir konu hakkında yeteri kadar bilgisi olmayan insanlar bir başarı ya da başarısızlığı sadece bir nedene bağlar. Gelin, biz onu yapmayalım. Futbol özelinde konuşursak, Türk futbolunun sorunlarını, bitmek tükenmek bilmeyen klişeler üzerinden yorumlamaya çalışmak büyük bir zaman ve enerji kaybı olur. ‘Türkiye’de genç futbolcuların yetişmesinin önündeki engeller’ konusunaysa önceki yazılarda değinmiştik. Dönüp dolaşıp sorunu sadece yabancı sayısı veya altyapı antrenörlerinin maaşı üzerinden okumak da bizi hiçbir yere götürmez. O zaman işin uzmanları ne diyor, ona bakalım…
Avrupa Kulüpler Birliği (ECA) Altyapı Çalışma Grubu toplantısının üçüncüsünü geçtiğimiz hafta Münih’teki Allianz Arena’da gerçekleştirdi. Biz de ordaydık. Toplantıda ideal bir Akademi’yi tanımlarken bakılacak kalite alanları belirlendi.
İşte o liste…
1. TESİSLER
• Zemin kalitesi (çim, suni çim veya toprak),
• Zeminin iklime uygunluğu,
• Saha sayısı, büyüklüğü ve kalitesinin antrenmana yansıması,
• Tesisin oyuncuların konaklamasına ve sağlıklı bir eğitim almasına uygunluğu…
2. FİNANS
• Kulüp bütçesin yüzde kaçının akademiye ayrıldığı,
• Gelir üretim mekanizmasının oluşturulması (pazarlama, ticari aktiviteler, oyuncu transferleri),
• Yıllık akademi bütçesinin yapısının oluşturulması,
• Finansal gelecek planlaması…
3. BİLİŞSEL ÖZEN
• Okul ve futbol eğitiminin entegrasyonu,
• Oyuncuların tesislere ulaşımının iyileştirilmesi,
• Eğitim desteği,
• Fiziksel gelişim ve özen,
• Futbol ve farklı spor branşlarının entegrasyonu,
• Bireysel antrenmanlar,
• Duygusal ve psikolojik destek,
• Oyuncuların bireysel sosyal gelişimi (medya eğitimi vb.),
• Aidiyet ve sosyal sorumluluk bilincinin geliştirilmesi…
4. FİZİKSEL ÖZEN
• Tıbbi özen,
• Sahaya dönüş çalışmalarının kalitesi,
• Rehabilitasyon bakımı,
• Beslenme…
5. YETENEK SEÇİMİ
• Planlama,
• Yetenek havuzlarının uygunluğu,
• Oyuncu izleme yazılımı kullanımı,
• Oyuncu izleme ofisinin iyileştirilmesi,
• İlişkilerin ve bağlantıların güçlendirilmesi,
• Futbol okullarının kalitesinin arttırılması…
6. STRATEJİK ÖNEM
• Kulüp yapısı içerisinde Akademi’nin önemi,
• Akademi direktörünün kulüp içerisindeki rolünün belirlenmesi (Kulübün futbol stratejisi içerisinde etkin bir rolü mü olacak, yoksa sadece uygulayıcı mı olacak!),
• Akademinin finansal sorumluluğunun belirlenmesi…
7. ÜRETKENLİK
• Akademinin ürettiği profesyonel oyuncu sayısı,
• Liglere göre oyuncuların dağılımı (uluslararası ve ulusal ligler),
• Oyuncuların ortalama kulüpte kalma süreleri,
• Maçların %50’sinden fazlasında oynama şansı bulan oyuncuların yüzdesi,
• Akademiden profesyonel takıma geçişler;
➢ A takım ve Akademi arası geçişlerinde kullanılan yöntemin belirlenmesi,
➢ Partner kulüpler, piramit yapısı…,
➢ B takımı…
➢ A takım ve Akademi arası geçişlerinde kullanılan yöntemin belirlenmesi,
➢ Partner kulüpler, piramit yapısı…,
➢ B takımı…
8. MÜSABAKALAR
• Ülkedeki yerel rakiplerin kalitesi,
• Ulusal ve uluslararası turnuvalara katılabilmek…
9. İNSAN KAYNAKLARI
• Antrenör kalitesi,
• Eğitici kalitesi,
• Oyuncu başına düşen antrenör oranı,
• İdari kadronun kalitesi,
• İzleyici antrenörlerin kalitesi,
• Antrenörlere ve tüm çalışanlara hizmet içi eğitim verilmesi…
10. AKADEMİ’NİN İLETİŞİM BECERİLERİ
• Tüm çalışanların birbirleriyle olan iletişim ve ilişkilerinin güçlendirilmesi,
• Tüm çalışanların aidiyet ve sosyal sorumluluk bilincinin arttırılması,
• Akademi çalışanlarının amatör dünyadaki etkinliği…
11. PROFESYONEL İLİŞKİLER
• Akademinin ulusal ve uluslararası arenada bulunması ve doğru temsil edilmesi,
• Akademi’de bilimsel üretkenlik,
• Diğer kulüp ve yapılarla ilişki geliştirmek,
• Akademi çalışanlarının konferans ve eğitimlere katılımı,
• Bilgi paylaşımı için farklı kulüplerin ziyaret edilmesi,
• Futbol Federasyonu ile güçlü iş birliği…
12. GELECEK YATIRIMI
• A takımı, Akademi takımları gibi oynuyor mu?
• Akademi tarihi ve oyuncuların gelişimi takip edilip, saklanıyor mu?
• Kulüp yönetimi Akademi ile ilgili vaatlerini yerine getiriyor mu?
Ama ne liste! Siz okurken yoruldunuz, biz yazarken…
Uzatmayayım, söylemek istediğim; Akademi organizasyonu her biri ayrı ayrı uzmanlık gerektiren birçok bileşenden oluşuyor. Az önce okuduğunuz o uzun listede yer alan başlık ve maddelerin birçoğu ülkenin futbol kültürüne, federasyon ve kulüplerin bakış açısına göre şekilleniyor. Türkiye’deki genç oyuncu gelişimini eleştirirken, bir de bu perspektiften bakarsak, “altyapı önemli” klişesine belki biraz derinlik kazandırabiliriz.
