left /NTVMSNBC/Components/SporÖzel/Yazarlar/dorukhanacar.jpg 1 100 136 0 10 left false https://media.ntvmsnbc.com false 1 P false false
mailto:Acar.Dorukhan@bcg.com
İngiltere'nin köklü kulüplerinden Tottenham Hotspur'un %82 hissesine sahip olan ENIC grubu kulübün satışı için görüşmelere yaklaşık 6 ay önce başladı. Fonun yöneticisi Joe Lewis'in Bear Stearns'ün batışı sonrası kişisel servetinden 400 milyon Pound kaybettiği ve satış planının bu kayıp üzerine olduğu söyleniyor.
Benzer bir durum yine Premier Lig'in önemli kulüplerinden West Ham United için de söz konusu. West Ham'ın sahibi Gudmundsson, İzlanda devletinin el koyduğu Landsbanki'nin büyük hissedarlarından biri. Gudmundsson'un devlete olan borcu yaklaşık 120 milyon Pound ve yönettiği grubun iflasını engelleyen tek varlığı West Ham kulübü. Bu bağlamda kulüp satış sürecine girmiş durumda. En son yayınlanan haberlere göre Standard Bank'ın sürdürdüğü satış görüşmelerinde 5 yatırımcı kulübü inceleme sürecine başlamak için bekliyor. Kulübün satış değeri konusunda ise Gudmundsson ve İzlanda mahkemelerinin beklediği 250 milyon Pound'luk çok da gerçekçi olmadığı yine konuşulanlar arasında.
İngiltere'nin bir başka köklü kulübü Newcastle United'da satış furyasına katılan kulüplerden. Kulübün sahibi Mike Ashley taraftarın kendisine gösterdiği tepkiler sonrası satışa çıkardığı kulübü krize rağmen satmayı planlıyor. Bu konuda çıkan haberlere göre satış yetkileri bir yatırım bankasında ve kulüp ile ilgilenen pek çok yatırımcı grubu var. BBC'nin haberine göre kulübün sezon sonu el değiştirmiş olması oldukça kuvvetli bir ihtimal.
Arsenal kulübü ise uzun zamandır içinde bulunduğu hissedarlar arası karmaşadan dolayı satış noktasında. Burada Özbek işadamı Alisher Usmanov kulübün yaklaşık %25ine sahip. Kulübün hissedarları arasına 2007 yılında ITV'den hisse alarak katılan Amerikalı işadamı Stan Kroenke, bu yıl içinde diğer hissedarlardan Danny Fizsman'dan almış olduğu yaklaşık 43 milyon Pound'luk hisse ile toplam hissesini %20 seviyesine çıkardı. Kulübün bütün küçük hissedarları yaklaşık %12 hisseye sahip. Diğer iki büyük hissedardan Lady Nina Bracewell-Smith %16lik hissesi için teklifleri dinlemeye hazır görünürken, halen %16 hissesi bulunan Fizsman daha fazla hisse elden çıkarmayacağını söylüyor. Taraftar dernekleri ve kulübün %3 hissesini elinde bulunduran Arsenal Taraftarları Vakfı kulüpte Kroenke'nin yatırımlarından memnunlar ve kulübün çoğunluğunu birisi alacaksa bunun Kroenke olması gerektiğini belirtiyorlar. Kulüp hissedarları arasında ilk opsiyonu mevcut hissedarlara sunmadan satış yapmayı 2012 yılına kadar engelleyen bir anlaşma var; bu bağlamda Arsenal'in mevcut hissedar yapısı değişirse bunu ancak Kroenke gerçekleştirebilir.
İngiltere'nin diğer Premier Lig kulüplerinden Portsmouth'un sahibi Gaydamak kulübü resmi olarak Aralık 2008de satışa çıkardı ancak halen istediği fiyatı bulamadığından satış sonuçlanmadı.
İngiltere'nin Premier Lig dışı kulüplerinden Southampton krizde döndüremediği borçları nedeniyle iflas idaresine geçerken, Notts County, Sheffield Wednesday, Bournemouth gibi ismi bilinen futbol kulüpleri de hali hazırda satış sürecindeler. Futbolda satış ve satış planları sadece İngiltere'ye özel değil. İspanya'nın önemli kulüplerinden Real Betis'in sahibi De Lopera kulübün satışı için Ortadoğu kökenli bir şeyh ile görüşmelerini sürdürüyor. Yine köklü İspanyol kulüplerinden Real Mallorca, 40 milyon Pound'luk borcu sebebiyle, İngiliz yatırımcı Shepherd satış ile görüşmelerini sürdürüyor. İspanya'nın Espanyol kulübü için de İtalyan Udinese'nin sahibi Pozzo ailesinin girişimleri var. Yunan AEK 15 milyon Pound'luk hissesini 2009 yılı başında borçlarını karşılamak için satışa çıkardı. Hollanda'nın güneyindeki Limburg kentinin iki takimi kriz, borçları ve spor ekonomisindeki daralma nedeniyle birleşme kararı aldı. Roda ve Fortuna Sittard kulüpleri aynı şehirde rakip takımlar olmalarına karşın önümüzdeki sezon itibari ile Sporting Limburg olarak mücadele edecekler. Eski Real Madrid Başkanı ve 2006 yılında İspanyol Malaga kulübünü satın alan Sanz ise İtalyan Bari kulübünü satın almaya çalışıyor.
Bir diğer satış operasyonu icin Amerika'ya uzandığımızda karşımıza yine kriz kaynaklı bir satış hikayesi çıkıyor. Dünyanın en köklü ve önemli futbol kulüplerinden Liverpool FC'nin %50sine, Montreal Canadiens hokey takımına ve Nascar oto yarışı takımı Richard Petty Motorsports'a sahip olan George Gillett bütün spor yatırımlarının satışını değerlendiriyor. Burada en büyük karmaşa Liverpool konusunda yaşanıyor. Liverpool'un diğer yarısına sahip olan Amerikalı işadamı Tom Hicks, Gillett'in hisselerine Kuveytli bir yatırımcı grubu ile alıp yola devam etmek isterken, Liverpool taraftarları da kendi aralarında Gillett'ten kulübün hisseleri satın almak icin Share United Liverpool FC isimli bir grup kurdular. Kulübün tamamı için konuşulan rakam borç haricinde 500 milyon Pound civarında olduğundan taraftar grubunun alımı çok kolay gözükmüyor. Ayrıca Kuveytli yatırımcı grubunun da bu rakamı yüksek bulduğu konuşuluyor. 100 yıllık hokey takımı Canadiens için de ciddi tartışmalar söz konusu ancak kesin olan Gillett'in bu satışları planladığı. Eurosport'un haberine göre Gillett bütün spor varlıklarının satışı için Avrupa ve Amerika'dan toplam 4 firma ile anlaştı.
Amerika'nın profesyonel sporları icinde ülkemizde en çok NBA ilgi görüyor. Buradaki en önemli gelir kalemi olan biletlerde gelecek sezon icin fiyatlar sadece iki kulüp dışında sabit tutuluyor. Kriz sebebiyle NBA'de de satışlar konuşuluyor. Özellikle krizden çok etkilenen Sacramento'nun takımı Kings, hakkında satış dedikoduları bitmek bilmeyen Nets, kablolu yayın kanallarının sahip olduğu 76ers ve Knicks gibi takımlarla ilgili pek çok resmi olmayan dedikodu var. Bu kulüpler dışında Blazers, Grizzlies, Bucks, Magic ve Jazz ile ilgili de birkaç resmi olmayan haber mevcut. Hatta Merger Network de dâhil pek çok web-sitesinde ismi açıklanmayan bir NBA takımına dair bir satış ilanı görebiliyoruz. İlanlara göre 350 milyon dolarlık değerlemeye sahip olan NBA kulübü, 270 milyon dolarlık bir etiketle Eylül 2008 ayında satışa cıkmış ancak şu anda satışta değil. İlginç bir not ise en son spor kulübü değerlemelerine göre 350 milyon dolar değeri olan kulüp Sacramento Kings.
Sonuç olarak önümüzdeki yıl içinde spor kulüpleri arasında pek çok el değiştirme, birleşme ve devralama göreceğiz. Burada kriz sebebiyle sıkışan kredi piyasalarının ve daralan eğlence ekonomisinin etkisi olduğu kadar spor kulüplerinin/hissedarlarının geçmiş dönemlerdeki yönetimsel hatalarının da önemli payı var.
