Riva Hasan Doğan Milli Takımlar ve Kamp Tesislerindeki seminerin ilk bölümü basına açık gerçekleşti. Seminerin başında yer alan Süper Lig hakemleri, TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi'nin konuşmasından sonra salondan ayrıldı. Büyükekşi ile birlikte MHK Başkan Vekili Murat Ilgaz ve MHK Hakem Danışmanı Hugh Dallas, Süper Lig'de geçtiğimiz iki haftanın değerlendirmesini yaptı, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
- İlk iki haftada hakemlerden yüzde 94.4 başarı
Bir değerlendirme yapan Murat Ilgaz, ilk iki haftayı tamamladıklarını ve hakemlerle birlikte bu sabah seminerde değerlendirme yaptıklarını anlatarak, "Bu değerlendirme sonunda yüzde 94.4 başarı ede ettiğimizi gördük. Kritik pozisyonları teker teker inceleme fırsatı oldu. Sevinçle söyleyebilirim ki, VAR konusunda müdahaleler konusunda ciddi boyutta mesafe aldık." dedi.
"Yıllar içinde her türlü olay için, basit taç atışı için bile hakemlerin, VAR'ın konuşulduğunu tespit ettik." diyen Ilgaz şöyle devam etti:
"Bu durum hakemlerin öz güvenlerinin azalmasına, VAR'a bağımlılık yaratmasına, bu yüzden neredeyse kararlarını VAR'a danışarak vermelerine yol açtı. Protokol gereği konuşmaları minimuma indirdiğimizde, hakemler artık tamamen sahadaki yardımcılarla, 4. hakemle maç yönetmeyi, anında karar verip herhangi bir protokol dışında yardım gelmeyeceğini biliyorlar. Bu durumla teknik ve disiplin kararlarının neredeyse çok yüksek oranda kusursuz olduğunu görebiliyoruz.
Tartışılan bir kaç pozisyon elbette olacaktır, çünkü hata herkes için var. Herkes her takım için geçerli bu. Biz de hatadan arınmış bir kurum değiliz. Mutlaka sezon içinde hatalar yapacağız. Önemli olan hataların minimuma indirilmesi ve standardın sağlanması. Aynı maçta bile sağlanmadığı oluyor. Bunun için bütün bu eğitimler yapılıyor."
- VAR'da 18 maçta iki düzeltme
Hakemlerin protokole son derece sıkı bağlı olduklarını ve VAR kontrolü yapıp onun dışında müdahalede bulunmadıklarını da söyleyen Ilgaz, "Bütün maçlarda sadece iki tane VAR müdahalesi oldu. Biri ceza alanı içinde elle oynamakla ilgiliydi. Görülmesi çok zor olan elle oynamaydı. İkinci müdahale de golü atan oyuncunun atak başlangıç anında elle kontrol ettiği ve gol attığı pozisyondu. Tespit edildi, VAR'da düzeltildi. 18 maçta sadece iki düzeltme. 3 tane de de ofsayt. Dünya standartlarına göre son derece iyi oran." şeklinde konuştu.
MHK Hakem danışmanı Hugh Dallas da, TFF ailesine katıldığı için memnun olduğunu belirterek, "Üç saatlik verimli bir toplantımız oldu hakemlerle. İki hafta karşılaşmalarını da yakından takip ettim. Hakemlerin performansı anlamında etkilendiğimi söyleyebilirim. Tabii bazı hatalar var ama normal. Süper Lig'in hakemleri açısından konuşursak rekabetçi bir lig olduğun söyleyebilirim. Hakemlerin işleri gerçekten zor Türkiye'de. Bundan sonra da çalışmalarımızı sürdüreceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi'yi işaret eden Dallas, "Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde bulundum ve daha önce bu derece hakemlik konusuna tutkuyla bağlı olan başkan ve genel sekreter görmedim. Onların desteği hem benim hem de tüm hakemlere kolaylık sağlayacaktır." ifadesini de kullandı.
- "Hataları minimize etmeye gayret edeceğiz"
Toplantıda daha sonra soru-cevap kısmına geçildi.
Hugh Dallas, tepkilere neden olan Beşiktaş maçındaki hakem yönetimini nasıl gördüğüne ilişkin soruya karışlık, "Maç bugünkü toplantımızda da gündeme geldi. Pozisyonları izledik. Daha iyi hale getirilmesi gereken şeyler olduğu konusunda fikir birliğine vardık ama hakemlikte mükemmele ulaşmak son derece zordur. Hataları minimize etmeye gayret edeceğiz." yanıtını verdi.
Murat Ilgaz ise, MHK olarak Beşiktaş maçı hakemine bu hafta görev verilmemesiyle ilgili soruyu, şöyle yanıtladı:
"Geçtiğimiz 2 haftada bazı minör hatalarla elbette karşılaştık. Türkiye'de sarı kartların çok kolay çıktığını ve devamında sorunlar yarattığını tespit ettik. Sadece bunlar değil çok fazla taciz, mobbing var hakemlere. Aynı oyuncular Avrupa'da daha değişik Türkiye'de daha değişik tutumda oluyorlar. Biz tespit ettikten sonra 2 haftada mobbing konusunda hakemlerin daha güçlü yaptırımlı davranmasını istedik. Teknik heyetlerin daha fazla hararetli olduğunu gördük. Bununla ilgili de tedbir alsınlar diye hakemleri uyardık. İlk sarı kartın biraz ucuz, kolaya çıkması sebebiyle ikinci sarı karttan ihraç edilmesi tartışılır hale geldi. Hakemlere, 'sarı kartlar el bombası gibidir, yüzde yüz doğru olması gerekir' dedik. 'Basit sarı karttan sonra ikiciden ihraç ederseniz, ilki daha fazla sorgulanır ve ihraç da daha fazla sorgulanır' dedik. 'Mutlaka büyük bir ciddiyet ve doğrulukla gösterilmesi gerekir' dedik. İlk sarı karttan hakem tarafından kaçınılabilirdi ama ikinci olmayacak demek söz konusu değil, ikinci kart doğru. Fakat maçın gidişatı kararları tartışılır hale getirdi. Açık olmak gerekirse iki önemli karar var, iki penaltı da doğruydu. Fakat maç içinde standardı tutturamaması, ilk maçın verdiği tedirginlikle istediğimiz seviyede maçı tamamlayamadı. Biz de bu sabah kendisine ve diğer hakemlere, çünkü diğer hakemler de tecrübe kazanmak zorunda bu hatalardan, 'çok fazla sarı gösterildiğini, bunun azaltılması gerektiğini' özellikle vurguladık. Ne zaman görev alacak Yasin Kol? Gözlemci raporları çok tatmin edici değil. Eksiklikleri doğrultusunda, iki tane gözlemci notu kabul edilebilir sınırların birazcık dışında. Buna paralel biraz dinlenecek ve sırası geldiğinde maç verilecek."
TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi ise, bir soruya karşılık, eleştirilerin yapıcı olmasını istediğini ve ellerinden gelen her çabayı göstereceklerini kaydederek, şunları söyledi:
"Hakemlerin ücretlerini yüzde yüz arttırdık. Hakem konuşulmasın istiyoruz artık. Öz eleştiri yapmaktan kaçınmıyoruz. Objektif ve şeffafız. Yanlışsa söyleriz ama hakemlerimizi de kimseye dövdürtmeyiz. Doğru olanın da yanında olacağız. Kendi ürünümüzü kötülemeyelim. Bir yanlışı bütün hakemlere mal etmeyelim. Bazı hakem programlarında çıkanlar da hakemlik yaptılar. Üç ileri bir geri al...İnsan hata yapmaya müsait, yapabilir, yeter ki kötü niyet olmasın. Biz hepsinin iyi niyetli olduğunu farz ediyoruz ona göre de hareket ediyoruz."
- Büyükekşi: "Başkan ve teknik adamlar da kendi öz eleştirilerini yapsınlar"
Beşiktaş Başkanı Ahmet Nur Çebi ile görüşmesi de sorulan Büyükekşi, bunları eski usul şeyler olduğunu ve yeni bir federasyonu temsil ettiklerini vurgulayarak, şunları dile getirdi:
"Bunları duymak istemiyoruz, böyle şeyi de kabul etmeyiz kesinlikle. Biz kulüp başkanı söylemiyle hareket edersek o zaman TFF'nin görevi kalmaz. O zaman her kulüp derse bunu istemiyorum, kim yönetecek maçları. 25 hakem var Süper Lig havuzunda. 6 tanesi sakatlandı 19 kaldı. Böyle bir şey yok. Zaten hakemleri MHK atamıyor. Dolayısıyla ilgili olay Yasin Kol ile ilgili değil normal akış, sistem var. Yaklaşık 40 tane kriter var. Bu kriterlere göre hakem atamaları bilgisayar tarafından yapılıyor. Herhangi bir kulüp ben bu hakemi istemiyorum dememeli. Seçmiyorlar ki. Böyle bir şey yok. Puanları var hepsinin, ona göre sistem atama yapıyor.
Hakem performansını hem maddi hem manevi olarak değerlendiriyoruz. İyiyse maddi olarak daha fazla kazanacak kötüyse daha fazla kaybedecek. 2-3 hafta ceza alan hakemleri sistem yapacak. Kişisel olmayacak. Mecburen 6 genç hakem koyacağız. Öyle bir şey yok o istenmez bu istenmez diye. O zaman biz bu ligi bırakalım. Biz kendi takımlarımıza bakalım. Başkan ve teknik adamlar da kendi öz eleştirilerini yapsınlar, hakemle ilgili konuşmasınlar, hakemle ilgili biz konuşacağız."
- Yöneticilerin maç sonu açıklamaları
Kulüp yöneticilerinin maç sonu hakemlerle ilgili açıklamalar yapmasına herhangi bir ceza uygulanıp uygulanmayacağı sorusu yöneltilen Büyükekşi, başından beri iyi niyetli olduklarını söylediklerini ancak her şeyin de bir sınırı olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
"Sınır zorlanırsa biz de gerekenleri yapmaktan geri durmayız. 5 Avrupa ülkesine yazı yazdırdım, onların talimatlarını araştırıyoruz. Tahkim kuruluna bir şey deme lüksümüz yok. Ama talimatları değişme hakkı bizim. Sabrımızı da zorlarlarsa bunu yapmaktan geri durmayız. Süper Lig'de sadece 4 tane takım yok. 15 tane daha takım var, diğer ligde takımlar var. O kadar çok yapacak iş var ki. Başarılı olamazsak Şampiyonlar Ligi'nde gelecek yıl Türkiye takımı 3 eleme oynayacak, bunları düşünelim önce. Milli takım C liginde oynuyor. Tekrar geçmişteki başarıya ulaşabiliriz, bunları konuşalım. Futbolculara da seslenmek istiyorum. Biri yere yatıyor, sedye diyorsunuz, 30 saniye sonra bir bakıyorsunuz tazı gibi koşuyor. İyi niyetli olalım, hakemleri aldatmak için hareket etmeyelim. Büyük takım karşısındaki, öbürü de Türk takımı. Düşman değiliz ki, bunun bilincinde olmamız lazım önce. Maçı kaybeden, berabere kalan çıkıp hemen hakemi suçlu ilan ederse bu iş sürdürülemez."
Büyükekşi, VAR sisteminin iyi anlaşılması için RTÜK iş birliğiyle kamu spotu şeklinde reklam filmleri hazırlattıklarını ve VAR ile ilgili tartışmaların daha azalabileceğini de sözlerine ekledi.
